Thomas Johannes Mayer: veelzijdige, indrukwekkende Wagner-bariton

2 uren geleden 1

Hij had een indrukwekkende, rijzige gestalte – en precies zo ruim en groot als je daardoor zou verwachten, klonk ook zijn warme en kernachtige bariton. De in 1969 in het Duitse Bensheim geboren Thomas Johannes Mayer begon als rockzanger en -producer, maar na het verwijderen van zijn amandelen veranderde zijn stem en stapte hij over naar de klassieke muziek. „Dat was ook beter”, zei hij in 2013 in een interview met NRC. „Rock is vermaak. Wagner is, volgens wagnerianen althans, de kroon op de muzikale waarheid. En daar zit wel een beetje waarheid in.”

Mayer ontpopte zich tot een van de meest gezochte Wagner-zangers ter wereld. Aan de Wagner Festspiele in Bayreuth, hoogste erepodium voor Wagnerzangers, was zijn ‘heldenbariton’ meermaals in hoofdrollen te beluisteren. Ook de internationale operahuizen van Brussel, Berlijn, Tokio, Wenen en Zürich engageerden hem voor een totaal van ruim tachtig rollen, met een focus op de grote Wagner-partijen als Hans Sachs in Die Meistersinger von Nürnberg, Hollander in Der fliegende Holländer, Amfortas in Parsifal en Wotan in de Ring. Bij De Nationale Opera in Amsterdam was Mayer te beluisteren als Wotan in Pierre Audi’s beroemde enscenering van operavierluik Der Ring des Nibelungen en – de laatste keer – als Telramund in Lohengrin. Zijn laatste optreden had hij in november in de titelrol van Alban Bergs Wozzeck in Tokio, maar uit die productie moest hij zich eind november om gezondheidsredenen terugtrekken. Maandag overleed Mayer in zijn woonplaats Bürstadt.

Holistische school

Voordat hij zich aan de muziek wijdde, studeerde Mayer geschiedenis, Duitse taal en literatuur, muziekeducatie en filosofie. Op die brede basis borduurde hij voort tijdens zijn zangopleiding, onder anderen bij de legendarische bas Kurt Moll. Na eerste optredens werd Mayer ensembleblid aan de Staatsopera Hamburg, en volgden belangrijke debuten aan huizen als La Scala in Milaan. Zijn stemtype – heldenbariton – was zeldzaam. Het leidde er automatisch toe dat hij veel voor Wagner werd gevraagd, al excelleerde hij ook in Verdi, Strauss en Berg. „Verdi eist meer flexibiliteit, je zingt meer”, zei Mayer daarover zelf. „Wagner is abstracter, inhoudelijker en diepzinniger, met een interessante, troebele scheidslijn tussen goed en kwaad. Bij Verdi staat de muziek op de voorgrond. ‘Beter’ kun je de een of de ander niet noemen, maar bij Wagner zijn de personages gelaagder. Het hele verhaal van Der Ring is doordesemd van de revolutionaire sociaal-politieke idealen. Neem alleen al de rol van Wotan. Wie is hij, waar staat hij voor, waarop berusten zijn ideeën? Daar kun je avonden over filosoferen.”

Dat deed Mayer ook graag. Van zijn droom ooit een holistische school op te zetten „voor zangers die meer over zichzelf en de wereld willen leren en waar bijvoorbeeld ook tai chi zal worden gedoceerd” is het niet meer gekomen. Thomas Johannes Mayer werd 56 jaar.

De journalistieke principes van NRC

Lees het hele artikel