Van 2,0 naar 3,4 gigaton: uitstoot door natuurbranden blijkt fors onderschat

De totale uitstoot van broeikasgassen en fijnstof die veroorzaakt wordt door natuurbranden is bijna 70 procent hoger dan eerder werd gedacht. Dit ontdekten onderzoekers van Wageningen University & Research in samenwerking met onder andere NASA en een reeks Amerikaanse universiteiten.

Er woeden wereldwijd veel meer kleine branden dan eerder werd aangenomen. Dat komt doordat satellieten ze voorheen niet registreerden en ze niet in de data zijn meegenomen. Het nieuwe onderzoek laat nu een veranderd beeld zien.

Kleine branden, grote impact

Deze nieuwe geregistreerde branden zien onderzoekers vooral in gebieden waar veel mensen wonen. Natuurbranden hebben daardoor een nog grotere invloed op de luchtkwaliteit in bewoonde gebieden. Ze stoten namelijk niet alleen broeikasgassen uit, ze zijn in veel gebieden ook een belangrijke bron van fijnstof. Het zijn er zo veel dat ze ook van groot belang zijn voor de totale mondiale uitstoot door natuurbranden. Die blijkt dus bijna 70 procent hoger dan eerder werd berekend.

De onderzoekers brachten in kaart waar de natuurbranden woeden en wat hun uitstoot is. Ze namen niet alleen bosbranden mee, maar ook branden in bijvoorbeeld graslanden en op landbouwgrond.

Betere satellietdata

Volgens hoofdonderzoeker Guido van der Werf zijn de inschattingen over de uitstoot nog nooit zo dramatisch gewijzigd als nu. “Hoewel onze data in de loop der jaren steeds verder zijn verfijnd, lag onze inschatting van de jaarlijkse uitstoot altijd rond de 2,0 gigaton koolstof, oftewel 20 procent van de uitstoot van fossiele brandstoffen”, vertelt Van der Werf. “Nu is dat bijna 70 procent hoger, rond de 3,4 gigaton”.

De belangrijkste reden zijn betere satellietdata. Waar voorheen data werden gebruikt waarin de wereld werd opgedeeld in delen van 500 bij 500 meter, is dat nu grotendeels opgedeeld in vlakken van 20 bij 20 meter. Een stuk preciezer dus.

Bosbranden veroorzaken meeste schade

De uitstoot door bosbranden is maar een klein deel van het totaal aantal natuurbranden, maar het is wel de categorie die de meeste schade veroorzaakt. Gemiddeld gezien ligt de uitstoot van deze bosbranden in de nieuwe database niet veel hoger dan in eerdere versies. Dit komt ook doordat deze branden met de oudere satellietdata goed geregistreerd werden. Wel blijkt dat bosbranden in de loop van de tijd vaker voorkomen en intenser worden, mede door klimaatverandering.

De data van de Global Fire Emissions Database worden in veel klimaatmodellen gebruikt en zijn ook een belangrijk onderdeel van onderzoek naar luchtkwaliteit. In hoeverre de nieuwe inzichten ook leiden tot een andere voorspelling naar het verband tussen klimaatverandering en natuurbranden wordt de komende jaren onderzocht. Het is wel duidelijk dat de hogere uitstoot negatieve gevolgen heeft voor luchtkwaliteit. Er komen simpelweg meer fijnstof en roet in de atmosfeer.

We schreven vaker over dit onderwerp, lees bijvoorbeeld ook Bosbranden slecht voor vogels? Integendeel: ze helpen vogels in Sierra Nevada al eeuwenlangen Iberisch Schiereiland geteisterd door hevigste bosbranden in decennia door klimaatverandering. Of lees dit artikel: Goed nieuws: het risico op een puinstroom neemt niet altijd toe na een bosbrand.

Uitgelezen? Luister ook eens naar de Scientias Podcast: