Als gelauwerd academicus zonder Haagse ervaring krijgt Rianne Letschert een cruciale rol in de kabinetsformatie

1 dag geleden 3

Rianne Letschert (49), bestuursvoorzitter van de Universiteit Maastricht en hoogleraar victimologie en internationaal recht, is door D66 gevraagd de nieuwe informateur in de kabinetsformatie te worden. Ze is de opvolger van Sybrand Buma, voormalig CDA-fractievoorzitter en huidig burgemeester van Leeuwarden, die maandag een eindverslag inleverde na ruim drie weken formeren.

Letschert heeft, in tegenstelling tot haar voorganger, geen ervaring in de landelijke politiek. Wel is ze eerder informateur geweest: van het college van burgemeester en wethouders van Maastricht, na de gemeenteraadsverkiezingen in 2018. Ze was gevraagd door de lokale CDA-fractie „vanwege haar verbindende kwaliteiten”, schreef universiteitsblad Observant destijds.

Letschert was eerder informateur bij de vorming van het college van burgemeester en wethouders van Maastricht

Nu mag ze die kwaliteiten inzetten in het formatieproces, dat op een „ingewikkeld gesprek” kan uitlopen, zoals CDA-fractievoorzitter Henri Bontenbal maandag zei.

Op Buma’s advies schuift de VVD aan bij de inhoudelijke gesprekken tussen D66 en CDA, om tot een ‘basisregeerakkoord’ te komen en de opties voor een minderheidscoalitie van de drie partijen (met 66 zetels) te verkennen. Andere varianten, zoals een rechtse coalitie met JA21, werden vooralsnog niet uitgesloten.

‘Levenslessen’

Rianne Letschert groeide op in Doetinchem en Helmond en ging als eerste van het gezin studeren. Aanvankelijk wilde ze kinderrechter worden of bij de Raad voor de Kinderbescherming werken, zei ze in een interview met NRC in 2016. Dat liep anders: in 2005 promoveerde Letschert op minderhedenrechten.

Ze bleef werkzaam in de academische wereld: na haar promotie deed ze onderzoek naar slachtofferschap bij Intervict, een interdisciplinair onderzoeksinstituut van de Universiteit Tilburg. In 2015 haalde ze een belangrijke onderzoeksbeurs binnen om het effect van internationale oorlogstribunalen op de samenleving en slachtoffers te onderzoeken. Daartoe reisde ze naar landen als Libanon, Rwanda en Pakistan.

Vanuit haar bestuursfuncties was Letschert afgelopen jaren diverse keren kritisch op de landelijke politiek

Het werk heeft haar „kijk op de wet en instituties sterk beïnvloed” en „belangrijke levenslessen geleerd”, zegt Letschert in een toespraak, wanneer ze in 2016 wordt geïnaugureerd als rector magnificus bij de Universiteit Maastricht. Ze was de eerste vrouw in Maastricht op die positie en met haar 39 jaar bij aantreden een van de jongste rectores magnifici ooit in Nederland.

„Ik dacht eerst: ja hoor, ze zoeken een excuustruus. Ik mag op gesprek komen en dan kunnen zij mooi zeggen dat ze een vrouw hebben gevraagd”, zei ze daarover tegen NRC. Na vijf jaar werd ze voorzitter van het college van bestuur van dezelfde universiteit.

In 2019 werd Letschert uitgeroepen tot ‘topvrouw van het jaar’ vanwege haar „unieke combinatie van authentiek leiderschap met academische diepgang”, aldus het juryrapport.

Kritiek

Vanuit haar bestuursfuncties was Letschert afgelopen jaren diverse keren kritisch op de landelijke politiek. Toen het kabinet-Schoof in 2024 met plannen kwam om de internationalisering in het hoger onderwijs af te remmen, waarschuwde ze dat hiermee de „levensvatbaarheid” van de Universiteit Maastricht „in het geding” kwam.

Ook uitte ze als voorzitter van het Nationaal Groeifonds, een investeringsfonds van de overheid, in 2024 kritiek op het besluit van toenmalig minister van Economische Zaken om het fonds op ‘pauze’ te zetten. Dit zou start-ups uit Nederland jagen en ten koste gaan van de innovatiekracht.

De Tweede Kamer debatteert woensdag over het eindverslag van informateur Buma. Dan zal D66-fractievoorzitter Rob Jetten Letschert voordragen als nieuwe informateur.