Hoe koel je iets tot bijna het absolute nulpunt? | Short

Hoe koel je iets af tot bijna het absolute nulpunt, -273,15 graden Celsius? Diederik legt het uit:

Wetenschappers hebben atomen afgekoeld tot maar een paar miljardste graden boven het absolute nulpunt. En het meest bizarre is dat je dat met lasers doet. Inderdaad die dingen waar je voorwerpen mee en brand kan steken kun je ook gebruiken om dingen af te koelen.

Deodorant-effect

Eerst gebruik je een effect dat je kent van deodorant. Temperatuur is namelijk niks anders dan de gemiddelde snelheid van deeltjes: hoe warmer, hoe sneller ze bewegen. Dus als je die deeltjes maar af laat remmen, koelt het gas af. Dat zie je bij deodorant: het gas gaat van hoge naar lage druk, moet de lucht opzij duwen, verliest energie en koelt af. Zo kom je tot net onder één graad boven het nulpunt.

Doppler-trucje

Daarna zet je de atomen in een magnetisch bakje. De snelste vliegen eroverheen, de langzaamste blijven, en die zijn dus kouder. Precies zo koelt ook je thee af als damp ontsnapt. De laatste stap: een laser die deeltjes die bijna ontsnappen een tikje teruggeeft. Dankzij dat Doppler-trucje zijn we gekomen tot 50 miljardste graden boven het absolute nulpunt.

Schrijf je in voor de nieuwsbrief! Ook elke dag vers het laatste wetenschapsnieuws in je inbox? Of elke week? Schrijf je hier in voor de nieuwsbrief!

Afbeelding bovenaan dit artikel: Door Vysotsky - Eigen werk, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=30802419