Na formatieblokkade GL/PvdA wordt naar kleine partijen geloerd, maar daar klinkt: ’Ga nou niet D66-kroonjuwelen oppoetsen’

De steun van kleine partijen is mogelijk noodzakelijk nu een minderheidskabinet een van de opties is voor het toekomstige landsbestuur. Met de 44 zetels van D66 en CDA zal er naast VVD (22) óf GL/PvdA (20) vermoedelijk bij voorbaat steun moeten worden gevonden bij kleine partijen.

Zij kunnen een sleutelpositie innemen nu Klaver meermaals zegt dat GL/PvdA niets ziet in een minderheidskabinet. Indien de VVD zich bij D66 en CDA aansluit, zijn de zetels van BBB (4), SGP (3), CU (3) en 50Plus (2) belangrijk om in de buurt van een meerderheid te komen.

JA21 (9), ook een mogelijke steunpilaar van zo’n minderheidskabinet, is net als grotere partijen donderdag aan de beurt bij informateur Sybrand Buma.

Vraagtekens embryowet en onderwijsvrijheid

BBB, SGP, CU en 50Plus laten woensdag doorschemeren ’positieve’ dingen te zien in het zeventien pagina’s tellende document dat Rob Jetten (D66) en Henri Bontenbal (CDA) dinsdag presenteerden. Toch zijn er ook veel twijfels ’over de dingen die er niet in staan’, zoals Chris Stoffer (SGP) het verwoordt.

Zelf ziet hij liever een meerderheidskabinet, maar Stoffer wijst een minderheidskabinet niet af. Of de SGP daaraan steun verleent, hangt af van de vraagtekens die de partij heeft bij de omgang met gezinnen, de klassieke burgerlijke vrijheden en medisch-ethische kwesties. Stoffer noemt deze thema’s ’essentieel’ voor de houding die zijn partij richting een nieuw kabinet aanneemt.

Het is hem immers een doorn in het oog dat VVD’er Arend Kisteman onlangs een voorstel indiende om aan de vrijheid van onderwijs te morrelen. Ook een dreigende meerderheid voor het wetsvoorstel van D66 en VVD om embryo’s te kweken, zorgt er volgens Stoffer voor dat ’je ver van de SGP verwijderd’ raakt. „Dan hebben ze aan ons een kwaaie.”

Voor Mirjam Bikker (CU) zijn zulke punten ook van invloed op haar ’welwillendheid’ ten opzichte van een minderheidskabinet. „Ga nou niet allemaal D66-kroonjuwelen oppoetsen waarvan je weet dat die in de pijngrens van de CU zitten”, roept ze een potentieel minderheidskabinet op tot ’zelfbeheersing’. „Door dat laatste neemt de welwillendheid wat mij betreft af.”

BBB heeft het juist weer moeilijk met de landbouwparagraaf van D66 en CDA. In het schrijfsel van Jetten en Bontenbal staat dat boeren in het uiterste geval gedwongen uitgekocht kunnen worden om de stikstofuitstoot te reduceren. Daarnaast is partijleider Caroline van der Plas van mening dat het schrijfsel wat rechtser moet gezien de verkiezingsuitslag.

50Plus wil geen bezuinigingen op ouderenzorg

Jan Struijs (50Plus) tilt minder zwaar aan zulke kwesties. Hij vindt dat D66 en CDA een stuk hebben afgeleverd dat ’echt een uitnodiging’ is voor andere partijen, maar geeft ook aan dat zijn partij met twee zetels ’nederig’ en ’bescheiden’ moet zijn.

Hij staat ook niet afwijzend tegenover een minderheidskabinet. „Dat is een gunstiger situatie voor ons”, denkt hij. „Want dan kunnen we per onderwerp kijken of we het steunen.”

Struijs wil eventuele steun wel verbinden aan bijvoorbeeld het bouwen van veel seniorenwoningen. Bezuinigen op de ouderenzorg is hem juist een doorn in het oog waar je 50Plus ’tegen je gaat vinden’.